Anemia - co to jest? Objawy, przyczyny, leczenie. Co jeść przy anemii?

Żelazo odpowiada za jedną z najważniejszych funkcji w organizmie – rozprowadzanie tlenu do wszystkich tkanek. Gdy dochodzi do niedoboru żelaza, a więc do anemii, nie bez powodu odczuwamy osłabienie, przewlekłe zmęczenie, pogorszenie wydolności fizycznej i problemy z koncentracją. Organizmowi brakuje tlenu! Jaka dieta przy anemii jest najodpowiedniejsza?
 

Spis treści:

1. Anemia a żelazo w organizmie
2. Kiedy dochodzi do anemii?
3. Co jeść przy anemii – dieta

Anemia a żelazo w organizmie

Jaką rolę odgrywa żelazo w organizmie, poza tym, że jest składnikiem hemoglobiny, transportującej tlen we krwi? Żelazo jako element wspomagający działanie enzymów (a wręcz niezbędny do ich działania), warunkuje wiele procesów metabolicznych, w tym:

• oddychanie komórkowe,
• syntezę materiału genetycznego (DNA),
• metabolizm lipidów,
• aktywuje komórki odpornościowe (limfocyty T),
• wspomaga produkcję neuroprzekaźników w układzie nerwowym, w tym dopaminy, serotoniny, noradrenaliny.

Kiedy dochodzi do anemii?

Dziennie przeciętny człowiek spożywa 10-20 mg żelaza (takie jest zapotrzebowanie), z czego tylko około 10% dobowej puli spożytego żelaza jest wchłaniane w jelitach. Dodatkowo pewne produkty spożywcze mogą zawierać związki, które jeszcze bardziej mogą zmniejszać wchłanianie żelaza, należą do nich:

• fityniany (pełnoziarniste zboża, rośliny strączkowe),
• garbniki (herbata, czerwone wino),
• szczawiany (szpinak, rabarbar, szczaw, kiszonki, boćwina, rośliny kapustowate),
• węglany (np. suplementy – węglan wapnia, a także dodatki do żywności - węglan sodu, węglan potasu),
• fosforany (przetworzone produkty mięsne, napoje gazowane, dżemy, galaretki),
• fosfoproteiny (żółtka jaj).

Poza dietą ubogą w żelazo i bogatą w czynniki antyodżywcze, do anemii przyczyniają się utraty krwi (np. krwawienia miesiączkowe), zbyt częste oddawanie krwi czy różnego rodzaju zaburzenia krwiotwórcze.

Co jeść przy anemii - dieta

Przede wszystkim warto wiedzieć, że wyróżniamy żelazo hemowe i niehemowe. To pierwsze jest około trzykrotnie lepiej wchłaniane w organizmie od żelaza niehemowego. Łatwo też można zapamiętać, w jakich produktach znajdują się poszczególne rodzaje żelaza, ponieważ

Żelazo hemowe znajduje się w produktach odzwierzęcych:

• mięso (najlepiej czerwone, chuda wołowina, wieprzowina, gęś, kaczka),
• podroby (najlepiej wątroba).

Żelazo niehemowe znajduje się przede wszystkim w produktach roślinnych:

• warzywa strączkowe (fasola, soczewica, ciecierzyca),
• warzywa zielonoliściaste (natka pietruszki, szpinak, jarmuż).

Powyższe produkty powinny mieć szczególne miejsce w diecie przy anemii. Natomiast poza zwiększonym spożyciem wyżej wymienionych, warto zapamiętać, jakie produkty mogą dodatkowo zwiększać wchłanianie żelaza. Do takich składników należy przede wszystkim witamina C, w dużych ilościach obecna w:

• papryce,
• natce pietruszki,
• cytrusach,
• truskawkach,
• porzeczkach,
• aronii,
• brokułach,
• pomidorach,
• dzikiej róży.

Jednocześnie warto pamiętać, by produktów bogatych w żelazo nie spożywać razem z artykułami, które zawierają czynniki antyodżywcze lub pierwiastki konkurujące z żelazem o kolejność wchłaniania, w tym: herbata, kawa, pełnoziarniste produkty zbożowe, produkty mleczne, suplementy diety.

Jeśli chcesz zapewnić sobie odpowiednią dawkę żelaza każdego dnia, skorzystaj z naszej diety pudełkowej! Zapraszamy.

Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie profilaktyki niedoboru żelaza oraz niedokrwistości z niedoboru żelaza niską dawką żelaza hemowego u kobiet – stan wiedzy na 2013 rok. Ginekol Pol. 1/2014, 85, 74-78.